Zamek Żupny w Wieliczce, będący świadectwem wielowiekowego dziedzictwa regionu, już wkrótce przejdzie największą od dekad metamorfozę. Szeroko zakrojony projekt modernizacyjny ma na celu nie tylko zachowanie zabytkowych wartości, ale także przystosowanie obiektu do oczekiwań współczesnych zwiedzających i mieszkańców.
Zmiany, które otworzą nowe możliwości
Planowane prace, które wystartują w październiku 2025 roku, przewidują okres realizacji trwający ponad dwa i pół roku. Na czas inwestycji Zamek Żupny będzie całkowicie zamknięty dla odwiedzających, jednak w zamian po zakończeniu działań zyska zupełnie nowe oblicze. Jednym z najważniejszych założeń projektu jest ponad trzykrotne zwiększenie przestrzeni wystawienniczej – z dotychczasowych 400 m² do aż 1470 m². To pozwoli na prezentację bogatszych zbiorów oraz organizację wydarzeń na większą skalę.
Lepsza dostępność i komfort dla wszystkich
Modernizacja budynku koncentruje się na usunięciu barier architektonicznych, dzięki czemu historyczne wnętrza staną się w pełni dostępne również dla osób z niepełnosprawnościami. Nowoczesne windy, szerokie przejścia, nowe klatki schodowe oraz praktyczne podziemne tunele to tylko część zaplanowanych udogodnień. Przebudowie towarzyszyć będzie stworzenie edukacyjnych przestrzeni i wyodrębnionego zaplecza gastronomicznego. Szczególne znaczenie ma także przystosowanie otoczenia zamku – teren wokół zostanie przekształcony w ogólnodostępny skwer nawiązujący do tradycyjnych ogrodów żupnych, co ma zachęcić mieszkańców do częstszych odwiedzin.
Nowa ekspozycja – historia opowiedziana na nowo
W odnowionym zamku odwiedzających czeka stała wystawa poświęcona tradycji żup solnych, która zostanie zaprojektowana w nowoczesnej formule. Organizatorzy zapowiadają, że ekspozycja pozwoli lepiej zrozumieć rolę, jaką wielickie żupy pełniły w rozwoju regionu i kraju, a także przybliży codzienność ludzi związanych z wydobyciem i przetwórstwem soli.
Źródła finansowania i perspektywy ukończenia
Przeprowadzenie modernizacji wymaga znacznych nakładów finansowych. Budżet całego przedsięwzięcia przekroczy 50 milionów złotych, z czego ponad 30 milionów to wsparcie z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS). Pozostała kwota pochodzi z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz środków własnych muzeum. Zakończenie projektu planowane jest na drugą połowę 2028 roku, kiedy to pierwsi goście będą mogli podziwiać odmieniony zamek.
Inwestycja w dziedzictwo i przyszłość Wieliczki
Realizowana modernizacja stanowi istotny krok w rozwoju oferty kulturalnej Wieliczki. Jak podkreślają przedstawiciele Muzeum Żup Krakowskich, długo wyczekiwane zmiany mają nie tylko unowocześnić i wzbogacić ekspozycję, ale również zwiększyć dostępność zabytku i zintegrować go z życiem lokalnej społeczności. Po zakończeniu inwestycji Zamek Żupny stanie się miejscem jeszcze bardziej otwartym, atrakcyjnym i dostępnym dla wszystkich, oferującym nowe możliwości odkrywania historii Wieliczki w nowoczesnej, interaktywnej formie.
źródło: facebook.com/Wieliczka
